សមយុទ្ធនាគមាស ២០២៣ រវាងកងយោធពលខេមរភូមិ និងកងទ័ពរំដោះប្រជាជនចិន បានប្រារព្ធពិធីបើក នាព្រឹកថ្ងៃទី២៣ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣ ស្ថិតនៅមជ្ឈមណ្ឌលហ្វឹកហ្វឺនកងរាជអាវុធហត្ថ ភ្នំជុំសែនរីករាយ នៅភូមិច្រកកូវ ឃុំពាម ស្រុកសាមគ្គីមានជ័យ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ក្រោមអធិបតីភាព ឯកឧត្តម នាយឧត្តមសេនីយ៍ ហ៊ុន ម៉ាណែត អគ្គមេបញ្ជាការរង មេបញ្ជាការកងទ័ពជើងគោក តំណាងដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ សម្តេចពិជ័យសេនា ទៀ បាញ់ ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិ និងឧត្ដមសេនីយ៍ទោ ឈិន មីនធៀន (CHEN MINTIAN) នាយរង សេនាធិការកងទ័ពជើងគោក នៃតំបន់ភូមិភាគខាងត្បូង កងទ័ពរំដោះប្រជាជនចិន។
យោងតាមរបាយការណ៍ស្វាគមន៍របស់ ឧត្តមសេនីយ៍ទោ ប៉ែន សុក្រឹត្យវិទ្យា ប្រធានក្រុមការងារចាត់ចែងទូទៅ និងដឹកនាំសមយុទ្ធនាគមាស ឆ្នាំ២០២៣ បានឲ្យដឹងថា៖ សមយុទ្ធនាគមាស ២០២៣ គឺជាសមយុទ្ធទ្វេភាគីលើកទី៥ រវាងកងយោធពលខេមរភូមិ និងកងទ័ពរំដោះប្រជាជនចិន បន្ទាប់ពីអាក់ខានរយៈពេល ០២ ឆ្នាំ ដោយសារការរាតត្បាតនៃជម្ងឺកូរីដ-១៩ កន្លងមក។ ដោយបានការយកចិត្តទុកដាក់ពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសទាំងពីរ ក្រសួងការពារជាតិ អគ្គបញ្ជាការ គណៈកម្មការដឹកនាំសមយុទ្ធនាគមាស ២០២៣ បានធ្វើការប្រុងប្រៀបនឹងដំណើរការ សមយុទ្ធក្នុងគោលបំណងផ្លាស់ប្តូរបទពិសោធន៍ក្នុងកិច្ចប្រតិបត្តិការទៅវិញទៅមក លើកិច្ចការមនុស្សធម៌ គ្រោះមហន្តរាយ និងប្រឆាំងភេរវកម្ម តាមច្បាប់អន្ដរជាតិ ហើយសមយុទ្ធនេះមិនមានការគំរាមកំហែងដល់ប្រទេសណាមួយឡើយ។
សមយុទ្ធ “នាគមាស-ឆ្នាំ២០២៣”នេះ បានរៀបចំក្រោមប្រធានបទ ប្រតិបត្តិការការពារសន្តិសុខក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ធំៗ ក្នុងការងារមនុស្សធម៌ នៃកងទ័ពទាំងពីរកម្ពុជា-ចិន។ ពេលវេលារួម មានចំនួន ២០ថ្ងៃ ចាប់ពីថ្ងៃទី២០ ខែមីនា ដល់ថ្ងៃទី០៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៣។ ដោយរៀបចំខ្លឹមសារសមយុទ្ធជាកម្លាំងទ័ពពិតធ្វើការចល័តតាមទីតាំង ផ្សារភ្ជាប់នឹងស្ថានភាពជាក់ស្ដែង និងបែងចែកតាមដំណាក់កាលនីមួយៗ ដោយមានជាបួនដំណាក់កាល៖ ការចល័តចូលគ្រប់គ្រងតំបន់ទាំងមូល ការឆ្លើយតបសភាពការណ៍អាសន្ន ការរុករកនិងបោសសម្អាត និងការបញ្ជាកម្លាំងចូលប្រតិបត្តិការ។ ចំណុចសំខាន់ គឺប្រតិបត្តិការចល័ត ការយាមកាមនឹងគ្រប់គ្រងបិទខ្ទប់តំបន់ ការស៊ើបការណ៍ និងអង្កេតពីគ្រប់ផ្នែក ការការពារឥស្សរជនៈ ការរំដោះចំណាប់ខ្មាំង ការក្សាសណ្តាប់ធ្នាប់នៅទីតាំង ការបោសសម្អាតមីន ការធ្វើតេស្តជីវសាស្ត្រ ការដោះស្រាយបញ្ហាជំងឺឆ្លង ការតាមបោសសម្អាតលើគោក និងការរៀបរយសណ្តាប់ធ្នាប់ឡើងវិញ ដែលសរុបមាន ១១យុទ្ធវិធីប្រតិបត្តិការ។
ថ្លែងបើកសមយុទ្ធនាគមាស ២០២៣ ឯកឧត្តម នាយឧត្តមសេនីយ៍ ហ៊ុន ម៉ាណែត បានមានប្រសាសន៍ក្នុងឱកាសនោះថា៖ ផ្តើមចេញពីទំនាក់ទំនងក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្ររាប់ពាន់ឆ្នាំ និងការបង្កើតចំណងការទូតកម្ពុជា-ចិន ក្នុងឆ្នាំ១៩៥៨, រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ កម្ពុជា-ចិន មានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការល្អលើគ្រប់វិស័យ រួមទាំងវិស័យយោធា។ ជាពិសេស ផ្ដើមចេញពីទស្សនកិច្ចរបស់ សម្ដេចតេជោ ទៅកាន់ប្រទេសចិនក្នុង ឆ្នាំ១៩៩៩ កម្ពុជាក៏ចាប់ផ្ដើមទទួលបានជំនួយផ្នែកយោធាជាបន្តបន្ទាប់ រួមនឹងសកម្មភាពកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាច្រើនផ្សេងទៀត ដូចជា៖ ការផ្លាស់ប្តូរទស្សនកិច្ចទៅវិញទៅមក, ការបណ្តុះបណ្តាលធនធានមនុស្ស, ការផ្តល់ជំនួយឧបត្ថម្ភជាសម្ភារៈ និងការអនុវត្តលំហាត់ហ្វឹកហ្វឺននាគមាស ដូចពេលនេះជាដើម។ ឯកឧត្តម បញ្ជាក់ថា៖ ជាការពិតណាស់ ដូចបានលើកឡើងនៅក្នុងសុន្ទរកថារបស់ ឯកឧត្តម ឧត្តមសេនីយ៍ទោ ឈិន មីនធៀន នាយរង សេនាធិការកងទ័ពជើងគោក នៃតំបន់ភូមិភាគខាងត្បូងនៃកងទ័ពរំដោះប្រជាជនចិន, សមយុទ្ធនាគមាសលើកទី៥នេះ ដែលត្រូវបានរៀបចំឡើង ក្រោមប្រធានបទ “ប្រតិបត្តិការការពារសន្តិសុខក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ធំៗ និងការជួយសង្រ្គោះមនុស្សធម៌ នៃកងទ័ពទាំងពីរកម្ពុជា-ចិន” គឺជាផ្នែកមួយនៃយន្តការអនុវត្តក្នុងក្របខ័ណ្ឌនៃការកសាងសហគមន៍វាសនារួមកម្ពុជា ចិន ក្នុងយុគសម័យថ្មី ដែលត្រូវបានឯកភាពគ្នារវាង សម្តេចតេជានាយករដ្ឋមន្ត្រី និង ឯកឧត្តមប្រធានាធិបតី ស៊ី ជីនពីង ក្នុងជំនួបនៅរដ្ឋធានីប៉េកាំងកាលពីខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៣ កន្លងទៅថ្មីៗនេះ ហើយក៏ស្របពេលដែលឆ្នាំ២០២៣នេះ ត្រូវបានកំណត់ជាឆ្នាំមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិន ដោយក្នុងនេះប្រទេសទាំងពីរ ក៏បានប្តេជ្ញាជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ក្នុងភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ និងធ្វើឱ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅនូវធំលើការកសាងសហគមន៍វាសនារួម កម្ពុជា ចិន សំដៅតែរក្សាដលប្រយោជន៍ទៅវិញទៅមកសម្រាប់ប្រជាជន និងប្រជាជាតិទាំងពីរ។
តាមរយៈខ្លឹមសារ នៃប្រធានបទក្នុងឆ្នាំនេះ, ឯកឧត្តមបានកត់សម្គាល់ថា ការចាត់តាំងធ្វើសមយុទ្ធនាគមាសលើកទី៥នេះ ពិតជាឆ្លើយតបទៅនឹងគោលបំណង និងសំណូមពរភាកិច្ចចំពោះមុខរបស់កងទ័ពនៃប្រទេសទាំងពីរ រួមទាំងតម្រូវការនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ដើម្បីថែរក្សាសន្តិសុខនៅក្នុងតំបន់ ដោយក្នុងនេះយើងរំពឹងនឹងទទួលបាននូវបទពិសោធន៍ជាក់ស្ដែង លើការងារមួយចំនួន ដូចជា៖ ការផ្លាស់ប្តូរបទពិសោធន៍លើប្រតិបត្តិការការពារសន្តិសុខក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ធំៗ និងប្រតិបត្តិការជួយសង្គ្រោះ មនុស្សធម៌ក្នុងគ្រោះមហន្តរាយផ្សេងៗ (ខណៈដែលកម្ពុជានឹងត្រូវរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍ SEA Games ASEAN Para Games 2023 ក្នុងខែឧសភា និងមិថុនា ឆ្នាំ២០២៣ខាងមុខ) ការលើកកម្ពស់ចំណងមិត្តភាព និងទំនាក់ទំនងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការល្អរវាងប្រទេស, ប្រជាជន និងកងទ័ព ទាំងពីរ តាមរយៈការបង្កើនទំនុកចិត្ត ការប្រាស្រ័យទាក់ទងរាប់អានគ្នារវាងយោធិនជាលក្ខណៈបុគ្គល និងការស្វែងយល់អំពីវប្បធម៌គ្នាទៅវិញទៅមក និងការលេងកីឡាជាមួយគ្នា។
ឯកឧត្តម នាយឧត្តមសេនីយ៍ ហ៊ុន ម៉ាណែត មានជំនឿថា៖ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគីដ៏ជិតស្និទ្ធ រវាងកងយោងពលខេមរភូមិន្ទ និងកងទ័ពរំដោះប្រជាជនចិន ជាពិសេសតាមរយៈសកម្មភាព សមយុទ្ធរួមគ្នា រវាងកងទ័ពទាំងពីរកម្ពុជា-ចិន នាគមាស-ឆ្នាំ២០២៣ ដែលត្រូវប្រកាសលើកនេះ នឹងចូលរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់នៅក្នុងការគាំទ្រដល់ដំណើរការទៅមុខ នៃភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ រវាងប្រទេសទាំងពីរក៏ដូចជាការកសាងសហគមន៍វាសនារូបកម្ពុជា-ចិន ឱ្យកាន់តែរឹងមាំ និងទទួលបានសទ្ធផលថ្មីៗបន្ថែមទៀត។
សូមបញ្ជាក់ថា៖ សមយុទ្ធនេះ បានប្រើប្រាស់ សំដៅធានាបាននូវសុខសុវត្ថិភាពខ្ពស់ទាំងមនុស្ស និងសម្ភារគ្រឿងបំពាក់។ កម្លាំងសម្រាប់ភាគីចិន មានចំនួនសរុប ២៥៧នាក់ ក្នុងនោះ ក្រុមដឹកនាំសមយុទ្ធចំនួន ១៥នាក់ ក្រុមទីបញ្ជាការ ចំនួន ១២នាក់ កម្លាំងចូលរួមសមយុទ្ធ ចំនួន ១៨៧នាក់ ក្រុមធានា ចំនួន ៤៣នាក់។ ភាគីកម្ពុជា មានចំនួនសរុប ២.៨៣១នាក់ ក្នុងនោះក្រុមដឹកនាំសមយុទ្ធ ១៥នាក់ ក្រុមទីបញ្ហាការ១២នាក់ កម្លាំងចូលរួមសមយុទ្ធ ៥៨៣នាក់ ក្រុមធានាចំនួន ៤៥៤នាក់ និងកម្លាំងចូលរួមរៀនសូត្រស្វែងយល់ចំនួន ១.៧៦៧នាក់។
ក្នុងនោះ ក៏បានប្រើប្រាស់គ្រឿងបំពាក់ សម្រាប់ភាគីចិន ចាត់បញ្ជូនយន្តយុទ្ធកង់កៅស៊ូ សរុបចំនួន ៤៣គ្រឿង អាវុធនិងកាំភ្លើងគ្រប់ប្រភេទ ចំនួន១៨៣ដើម បរិក្ខារស៊ើបការណ៍ចំនួន ៣៧ឈុត សម្ភារៈបោសសម្អាតមីន ៣៥ឈុត បរិក្ខារការពារជំងឺឆ្លង និងគីមីសាស្ត្រចំនួន ២០ឈុត បរិក្ខារបញ្ជូនសារចំនួន ៥៨ឈុត នាវាចម្បាំងពហុមុខងារ ចំនួន០១គ្រឿង សម្រាប់ដឹកជញ្ចូន។ ភាគីកម្ពុជា ចាត់បញ្ចូនបរិក្ខាដឹកជញ្ជូន ចំនួន ៣៤គ្រឿង អាវុធនិងកាំភ្លើងគ្រប់ប្រភេទ ៧០០ដើមរថយន្ត និងបរិក្ខាគីមីសាស្ត្រ ៥១ឈុត សម្ភារៈបោសសំអាតមីន ៣០ឈុត ឧបករណ៏ប្រើប្រាស់ ការពារបាតុករ ២៧គ្រឿង ឧទ្ធម្ភាគចក្រ ៤គ្រឿង (ចូលរួមពេលបិទសមយុទ្ធ) និង នាវាមានចំនួន ០២ គ្រឿងផងដែរ ៕
